Margin là khái niệm gì và tại sao nhà đầu tư nên quan tâm đến chúng?

Margin hay giao dịch ký quỹ là thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán, cho phép nhà đầu tư sử dụng vốn vay từ các công ty chứng khoán và thế chấp khoản vay bằng cổ phiếu mà họ đã mua.

Số tiền vay và tỷ lệ đòn bẩy cho nhà đầu tư

Số tiền mà nhà đầu tư có thể vay phụ thuộc vào loại cổ phiếu mà họ đang nắm giữ và từng thời điểm, cũng như chính sách của từng công ty chứng khoán. Tỷ lệ đòn bẩy cũng thay đổi tương ứng.

Ví dụ, nếu nhà đầu tư có tài sản trị giá 100 triệu đồng (bao gồm cả cổ phiếu và tiền mặt), và công ty chứng khoán cho phép họ mua thêm đến 150 triệu đồng, tỷ lệ đòn bẩy là 1:1.5. Nếu công ty chứng khoán cho phép mua đến 200 triệu đồng, tỷ lệ đòn bẩy sẽ là 1:2. Nếu cho phép mua đến 300 triệu đồng, tỷ lệ đòn bẩy sẽ là 1:3.

Đối với những cổ phiếu hàng đầu trên thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thường chỉ cho phép tỷ lệ đòn bẩy tối đa là 50%. Có nghĩa là nhà đầu tư có thể sử dụng tỷ lệ đòn bẩy tối đa là 1:2. Tuy nhiên, một số công ty chứng khoán có thể áp dụng tỷ lệ đòn bẩy cao hơn, lên đến 1:3 hoặc 1:4. Đặc biệt khi nhà đầu tư mua cổ phiếu có tiềm năng lợi nhuận cao và công ty có thể kiểm soát rủi ro.

Tác động của việc sử dụng margin đối với thị trường chứng khoán:

Khi thị trường đang tăng: Nhà đầu tư sử dụng margin và giá cổ phiếu tăng, họ có thể thu về lợi nhuận lớn hơn và giá trị tài sản ròng tăng. Điều này cũng cho phép họ tiếp tục mua vào cổ phiếu để tăng lợi nhuận nhanh chóng hơn.

Khi cổ phiếu giảm giá: Trong trường hợp này, nếu nhà đầu tư sử dụng margin và giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản ròng của họ cũng sẽ giảm theo tỷ lệ đòn bẩy đã sử dụng. Ví dụ, nếu tỷ lệ đòn bẩy là 1:2, họ sẽ gặp thua lỗ gấp đôi so với mức bình thường, và nếu là 1:3, thua lỗ gấp ba lần.

Khi giá trị tài sản ròng giảm, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu nhà đầu tư bổ sung tài sản để đảm bảo. Nếu không làm được, họ có thể phải bán cổ phiếu để giảm nợ margin, đưa tỷ lệ đòn bẩy về mức quy định.

Trong thực tế, khi xảy ra margin call, công ty chứng khoán có thể bán cổ phiếu trong danh mục của nhà đầu tư mà không cần sự đồng ý của họ trước.

Hiện nay, lãi suất cho vay margin của các công ty chứng khoán dao động từ 11% đến 14%. Nếu lợi nhuận từ vốn đầu tư không vượt qua mức này, nhà đầu tư có thể bị lỗ. Đồng thời, chi phí này cũng có thể ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận nếu có. Do đó, việc sử dụng margin hiệu quả đòi hỏi nhà đầu tư phải có chiến lược rõ ràng và cẩn trọng, đặc biệt là đối với những người mới tham gia thị trường chứng khoán.

Khi nào nên và không nên sử dụng margin trong đầu tư chứng khoán?

Nên sử dụng margin khi bạn là một nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm và sẵn lòng chấp nhận rủi ro. Người mới bắt đầu không nên sử dụng margin.

Chỉ sử dụng margin khi thị trường đang có xu hướng tăng trưởng rõ ràng. Trong các giai đoạn thị trường đình đốn, việc sử dụng margin không phải là một lựa chọn thông minh.

Nên dùng margin cho các giao dịch ngắn hạn. Nếu bạn đang đầu tư dài hạn, margin không phải là lựa chọn tốt.

Chỉ nên sử dụng margin khi đầu tư vào các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như cổ phiếu cơ bản hoặc cổ phiếu blue-chip. Tránh sử dụng margin cho các cổ phiếu có lợi nhuận thấp.

Margin có thể giúp tăng lợi nhuận nhanh chóng khi giá cổ phiếu tăng, nhưng cũng có thể làm mất tài sản nhanh chóng khi giá giảm. Do đó, việc sử dụng margin cần phải được tính toán kỹ lưỡng và phân tích chi tiết. Luôn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia và môi giới, đặc biệt là những môi giới tại các công ty chứng khoán lớn, để có quyết định đúng đắn khi sử dụng margin.

Trong tổng thể, việc sử dụng margin trong đầu tư chứng khoán là một cơ hội nhưng cũng là một thách thức đối với nhà đầu tư. Đòn bẩy tài chính có thể tăng cường lợi nhuận một cách đáng kể, nhưng cũng đồng nghĩa với việc tăng nguy cơ rủi ro. Việc quản lý và điều chỉnh margin đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về thị trường và kỹ năng quản lý rủi ro. Đồng thời, luôn nhớ rằng việc đầu tư luôn đi kèm với rủi ro và không có kỳ vọng nào là hoàn toàn đảm bảo thành công. Hãy đặt lợi ích dài hạn và an toàn tài chính lên hàng đầu trong mọi quyết định đầu tư của bạn.