Khớp lệnh trong chứng khoán: phân biệt khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục
Phân biệt khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục
1. Khớp lệnh là gì?
Khớp lệnh trong chứng khoán là quá trình thực hiện giao dịch khi một lệnh mua và một lệnh bán đáp ứng các điều kiện phù hợp về giá và khối lượng. Đây là bước quan trọng trong quá trình giao dịch, giúp xác định giá thị trường dựa trên cung cầu thực tế.
1.1 Nguyên tắc khớp lệnh
Khớp lệnh được thực hiện theo hai nguyên tắc chính:
- Nguyên tắc ưu tiên giá:
- Lệnh mua có giá cao hơn được ưu tiên khớp trước lệnh mua có giá thấp hơn.
- Lệnh bán có giá thấp hơn được ưu tiên khớp trước lệnh bán có giá cao hơn.
- Nguyên tắc ưu tiên thời gian:
- Nếu có nhiều lệnh cùng mức giá, lệnh nào được nhập vào hệ thống trước sẽ được ưu tiên khớp trước.
2. Các phương thức khớp lệnh trên thị trường
Tại Việt Nam, có hai phương thức khớp lệnh chính trên các sàn giao dịch chứng khoán: Khớp lệnh định kỳ và Khớp lệnh liên tục.
2.1 Khớp lệnh định kỳ
Khớp lệnh định kỳ là quá trình xác định giá giao dịch thông qua việc tập hợp các lệnh mua và bán trong một khoảng thời gian nhất định.
- Thời gian áp dụng:
- Phiên ATO (Khớp lệnh mở cửa): 9h00 - 9h15 (Chỉ áp dụng trên sàn HOSE)
- Phiên ATC (Khớp lệnh đóng cửa): 14h30 - 14h45 (Áp dụng trên HOSE và HNX)
- Cách thức hoạt động:
- Giá khớp lệnh là giá có khối lượng giao dịch lớn nhất.
- Các lệnh ATO/ATC được ưu tiên trước các lệnh LO (Lệnh giới hạn).
Ví dụ: Giả sử có các mức giá mua và bán như sau:
Giá | Khối Lượng Mua | Khối Lượng Bán | Khối Lượng Khớp |
35.8 | 16,000 | 6,000 | 6,000 |
35.9 | 17,000 | 8,000 | 8,000 |
40 | 15,000 | 12,000 | 12,000 |
40.1 | 9,000 | 17,000 | 9,000 |
40.22 | 5,000 | 16,000 | 5,000 |
Với cách tính toán trên, giá khớp lệnh trong phiên này sẽ là 40.000 đồng, vì đây là mức giá có khối lượng khớp lệnh lớn nhất.
2.2 Khớp lệnh liên tục
Khớp lệnh liên tục diễn ra ngay khi hệ thống nhận được lệnh và tìm được đối tác phù hợp.
- Thời gian áp dụng:
- Sàn HOSE: 9h15 - 11h30, 13h00 - 14h30
- Sàn HNX & UPCOM: 9h00 - 11h30, 13h00 - 15h00
- Cách thức hoạt động:
- Khi lệnh mua khớp với lệnh bán ở mức giá phù hợp, giao dịch sẽ được thực hiện ngay lập tức.
- Hệ thống tự động so sánh giá giữa các lệnh để thực hiện khớp lệnh theo nguyên tắc ưu tiên giá và thời gian.
Ví dụ: Giả sử thứ tự các lệnh đặt như sau:
Khối Lượng Mua | Giá Mua | Giá Bán | Khối Lượng Bán |
1000 (A) | 50 | 49 | 2000 (C) |
1000 (B) | 51 |
|
|
- Nếu thứ tự lệnh đưa vào là C - B - A, 2.000 cổ phiếu sẽ khớp tại giá 49.
- Nếu thứ tự lệnh là A - B - C, 1.000 cổ phiếu sẽ khớp giá 50 và 1.000 cổ phiếu khớp giá 51.
- Nếu thứ tự lệnh là A - C - B, 1.000 cổ phiếu khớp giá 50 và 1.000 cổ phiếu khớp giá 49.
3. So sánh khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục
| Tiêu chí | Khớp lệnh định kỳ | Khớp lệnh liên tục |
| Cách thức hoạt động | Tổng hợp lệnh trong khoảng thời gian nhất định | Khớp ngay khi có lệnh phù hợp |
| Thời điểm áp dụng | Đầu phiên (ATO) và cuối phiên (ATC) | Trong suốt phiên giao dịch |
| Ưu tiên | Ưu tiên giá khớp có khối lượng lớn nhất | Ưu tiên theo giá và thời gian |
| Tính chất | Ổn định, tránh biến động mạnh | Linh hoạt, nhanh chóng |
| Độ rủi ro | Ít biến động giá trong thời gian ngắn | Giá có thể thay đổi nhanh chóng |
4. Kết luận
Việc hiểu rõ hai phương thức khớp lệnh sẽ giúp nhà đầu tư tối ưu chiến lược giao dịch, giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận. Nhà đầu tư cần linh hoạt trong việc lựa chọn thời điểm đặt lệnh phù hợp để tận dụng tối đa các lợi thế của từng phương thức khớp lệnh.
